THƠ SAY - Vũ Hoàng Chương ( 1940 )

Vũ Hoàng Chương sinh ngày 5 tháng 5 năm 1916 tại Nam Định. Chánh quán của ông ở làng Phù Ủng, tỉnh Hưng Yên. Thuở nhỏ ông theo học Albert Sarrault ở Hà Nội, đỗ tú tài năm 1937. Năm 1938 ông vào trường Luật nhưng chỉ được một năm thì lại bỏ đi làm Phó kiểm soát Sở hoả xa Đông Dương. Năm 1941 ông bỏ Sở hoả xa đi học toán tại Hà Nội, rồi bỏ dở để đi dậy ở Hải Phòng. Trong suốt thời gian này, ông không ngừng viết thơ, viết kịch. Năm 1954, Vũ Hoàng Chương vào Sài Gòn, tiếp tục sáng tác không ngừng cho đến khi ông mất vào tháng 10 năm 1975.

Thơ ông hoài cổ, giàu chất nhạc, với nhiều sắc nét Đông Phương dù ông lớn lên giữa cao trào Thơ Mới. Thơ của ông được đánh giá là “tiếng thở dài của phương Đông trầm mặc”.

Tác phẩm tiêu biểu:
- Thơ say (1940)
- Mây (1943)
- Tâm sự kẻ sang Tần (1961)
- Lửa từ bi (1963)
- Ta đợi em từ ba mươi năm (1970)
- Chúng ta mất hết chỉ còn nhau (1973)
- Trương Chi (kịch thơ, 1944)

SAY ĐI EM

Khúc nhạc hồng êm ái
Điệu kèn biếc quay cuồng
Một trời phấn hương
Đôi người gió sương
Đầu xanh lận đận, cùng xót thương, càng nhớ thương...
Hoa xưa tươi, trăng xưa ngọt, gối xưa kề, tình nay sao héo?
Hồn ngã lâu rồi nhưng chân còn dẻo
Lòng trót nghiêng mà bước vẫn du dương
Lòng nghiêng tràn hết yêu thương
Bước chân còn nhịp Nghê thường lẳng lơ
          Ánh đèn tha thướt
          Lưng mềm não nuột dáng tơ
          Hàng chân lả lướt
          Đê mê hồn gửi cánh tay hờ
          Âm ba gờn gợn nhỏ
          Ánh sáng phai phai dần...
Bốn tường nghiêng điên đảo bóng giai nhân
          Lui đôi vai, tiến đôi chân
          Riết đôi tay, ngả đôi thân
Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió
Không biết nữa màu xanh hay sắc đỏ
Hãy thêm say, còn đó rượu chờ ta
Cổ chưa khô đầu chưa nặng mắt chưa hoa
Tay mềm mại bước còn chưa chuếnh choáng
Chưa cuối xứ Mê ly chưa cùng trời Phóng đãng
Còn chưa say hồn khát vẫn thèm men
          Say đi em! Say đi em!
          Say cho lơi lả ánh đèn
Cho cung bậc ngả nghiêng, cho điên rồ xác thịt!
Rượu, rượu nữa! và quên, quên hết!
          Ta quá say rồi
          Sắc ngả màu trôi...
Gian phòng không đứng vững
Có ai ghì hư ảnh sát kề môi
          Chân rã rời
Quay cuồng chi được nữa
          Gối mỏi gần rơi!
Trong men cháy giác quan vừa bén lửa
          Say không còn biết chi đời
          Nhưng em ơi
          Đất trời nghiêng ngửa
Mà trước mắt thành Sầu chưa sụp đổ
          Đất trời nghiêng ngửa
Thành Sầu không sụp đổ, em ơi!

Trong bản in đầu tiên (1940), bài thơ này có tên Mời say.

ĐÀ GIANG

Cắm thuyền sông lạ một đêm thơ
Trăng thượng tuần cao sáng ngập bờ
Đâu đó Tầm Dương sầu lắng đợi
Nghe hồn ly phụ khóc trên tơ

Có lẽ ngàn xưa là đáy sông
Đêm đêm giọt lệ gái xa chồng
Đè theo đôi tiếng tỳ hư ảo
Dâng tới thuyền ai ngủ bến không

Chén đã vơi mà ngập gió sương
Men càng ngây ngất ý Tầm Dương
Gót sen kỹ nữ đâu bên gối
Tìm ái ân xưa, dễ lạc đường!

Cánh rượu thu dần vạn dặm khơi
Nẻo say hư thực bóng muôn đời
Ai đem xáo trộn sầu kim cổ?
Trăng nước Đà giang mộng Liễu trai

LÝ TƯỞNG

Chàng hoạ sĩ hôm nay vừa ném bút
Bởi vì Mơ và Thực chẳng đi đôi
Nét hư huyền thấp thoáng ở hồn thôi
Tài non kém chẳng đem vào lụa được

Đâu hẳn tội tình chi sơn với thuốc
Lụa trắng tinh, vải mượt kém gì tơ
Bút trung thành ngoan ngoãn dưới tay đưa
Lỗi riêng ở ngón tay trần vụng quá

Nhạc sĩ với thi nhân đều thế cả
Dứt hết dây, vò nát mấy mươi trang
Xấu xa trong vần điệu ý huy hoàng
Sai lạc nữa lúc phổ vào cung bậc

Hồ xế tiếng tơ, lời thơ trong đục
Dẫu êm đềm nhưng chửa thoát phàm thai
Thanh âm còn mang nặng những trần ai
Nhắc sao đúng Toàn Hương và Tận Mỹ

Ôi tài mọn! si lang buồn lắm nhỉ!
Tình vô biên dành chứa một giai nhân
Mộng yêu đương ấp ủ quá siêu trần
Cánh vĩ đại vướng trong lồng thực tế

Hãy trộn lẫn trong men ngàn giọt lệ
Thi nhân ơi hoạ sĩ hỡi cầm gia!
Để nỗi u buồn thầm kín bao la
Lắng trong cốc với chàng si dại dột

Bẻ cho nát phím đàn, quăng cán bút
Xé cho tan nào giấy lụa nào tơ
Đừng ép duyên ngọc trắng với bùn nhơ
Thân gió bụi trả về cho gió bụi

Hồn nghệ sĩ vốn từ xưa nông nổi
Yêu thiết tha nhưng chẳng chịu thầm yêu
Kiếm hoài công bày giãi ý cao siêu
Bằng gỗ lụa trơ trơ bằng thép rắn

Xin dốc hết nồng cay cho đến cặn
Uống cho mê và uống nữa cho điên
Rồi dang tay theo chân gót nàng Men
Về tắm ở suối Mơ, nguồn Tuyệt đối

Đàn với bút, tài sơ không chép nổi
Những cao xa để mộng chẳng nên hình
Hãy còn men, người vợ goá Lưu Linh
Đưa lối những chàng say về Lý tưởng

CHÉN RƯỢU ĐÔI ĐƯỜNG

Đáy sông chìm tiếng sóng
Lời gió ngủ trên cao
Quanh thuyền ngơ ngác bày sao
Nàng trăng còn mãi nơi nào se duyên!

Nhưng đêm nay dịu quá,
Không trăng có hề chi
Say sưa tràn miệng cốc
Cùng nâng, hãy uống đi!
Trùng lai đâu dễ hẹn kỳ,
Đò ngang một chuyến chắc gì mai sau!

Tối nay còn họp mặt,
Ngày mai đã cách xa.
Vàng xanh thay sắc cỏ,
Tươi úa đổi màu hoa.
Đường trần muôn vạn ngã ba,
Nhớ nhung muốn gặp biết là có nên.

Giờ đây chia đôi ngả,
Sông nước càng tiêu sơ.
Hồn men cay như quế,
Hồn men đắng như mơ.
Đắng cay này chén tiễn đưa,
Uống đi, uống để say sưa ngập lòng.

Cạn đi! và lại cạn!
Say rồi gắng thêm say!
Bao nhiêu mơ mà đắng?
Bao nhiêu quế mà cay?
Đắng cay chút xuống bàn tay
Nắm tay lần chót, thuyền quay mũi rồi.

Thuyền anh đi thôi nhé,
Xa nhau dần xa nhau.
Tôi về trên lưng rượu,
Đến đâu thì đến đâu.
Có ai say để quên sầu?
Lòng ta lảo đảo càng sâu vết buồn.

QUÊN

Đã hẹn với em rồi, không tưởng tiếc
Quãng đời xưa, không than khóc gì đâu!
Hãy buông lại gần đây làn tóc biếc,
Sát gần đây, gần nữa, cặp môi nâu.

Đêm nay lạnh tìm em trên gác tối,
Trong tay em dâng cả tháng năm thừa,
Có lẽ đâu tâm linh còn còn trọn lối,
Để đi về cay đắng những thu xưa.

Trên nẻo ấy tơi bời, - Em đã biết 
Những tình phai duyên úa, mộng tan tành.
Trên nẻo ấy, sẽ từ muôn đáy huyệt,
Ái ân xưa vùng dậy níu chân anh.

Không em ạ, không còn can đảm nữa,
Không! nguồn yêu, suối lệ cũng khô rồi,
Em hãy đốt dùm anh trong mắt lửa,
Chút ưu tư còn sót ở đôi môi...

Hãy buông lại gần đây làn tóc rối,
Sát gần đây, gần nữa, cặp môi điên,
Rồi em sẽ dìu anh trên cánh khói,
Đưa hồn say về tận cuối trời quên.

PHƯƠNG XA

Nhổ neo rồi thuyền ơi! Xin mặc sóng,
Xô về đông hay giạt tới phương đoài,
Xa mặt đất giữa vô cùng cao rộng,
Lòng cô đơn cay đắng hoạ dần vơi.

Lũ chúng ta, lạc loài, dăm bẩy đứa,
Bị quê hương ruồng bỏ, giống nòi khinh,
Bể vô tận sá gì phương hướng nữa,
Thuyền ơi thuyền! Theo gió hãy lênh đênh.

Lũ chúng ta, đầu thai lầm thế kỷ,
Một đôi người u uất nỗi chơ vơ,
Đời kiêu bạc không dung hồn giản dị,
Thuyền ơi thuyền! Xin ghé bến hoang sơ.

Men đã ngấm bọn ta chờ nắng tắt,
Treo buồm cao cùng hát tiếng hò khoan.
Gió đã nổi nhịp trăng chiều hiu hắt,
Thuyền ơi thuyền theo gió hãy cho ngoan.

DỊU NHẸ

Gợn trắng ngàn mai thoảng dáng xuân,
Màu trinh e lệ gió ân cần,
Mươi bông cúc nõn chờ tay với,
Một chút hoa đào vướng gót chân.

Thuyền nhỏ sông lam yểu điệu về,
Cỏ chen màu liễu bước chân đê.
Tình xuân ai chở đầy khoang ấy,
Hương sắc thanh bình ngập lối quê.

Nắng nhẹ mây bờ, sương hơi hơi,
Sương thưa, nắng mỏng, nhạc khoan lời,
Dây đàn chầm chậm hôn trên phím,
Muôn vạn cung "Hồ" lả lướt rơi.

Khói dịu hương êm tản mác đầy,
Tơ chùng điệu thấp, bốn phương say
Mùa xuân lẳng lặng về không tiếng,
Duyên khép tình em ngậm dấu giầy.

Là ánh trăng non chớm độ rằm 
Xuân là duyên nụ tuổi mười lăm,
Mến thương không ngỏ, Chàng như Thiếp,
Hồn khoá then trinh lặng nhớ thầm. 

Tìm chi nao nức giữa mùa tươi,
Xuân chẳng đàn cao ở phím đời,
Rượu ngọt men hiền say chút ít,
Chàng Lưu đừng ngại thiếu Mai Khôi.

MÙA THU ĐÃ VỀ

Thu về mảnh dẻ, bước chân êm,
Mong manh sương thoáng mờ y xiêm.
Gió thơm dẹp lối, xôn xoa lá,
Rung hoa, làm gợn nguồn trăng đêm.

Phơi phới lâng lâng đôi gót nhỏ
Xa lạ như muôn đời thượng cổ,
Hoang đường như một giấc chiêm bao.
Không nơi đâu ngăn cấm được Thu vào,
Cho đến tận thâm khuê còn trống ngỏ;
Chân vô ảnh biết chi là cổng ngõ!

Gót sen êm dịu dịu bước như ru 
Lời suối êm nhè nhẹ cất như ru,
Gọi trao buồn thoáng sầu vô cớ.
Không thi sĩ cũng nghe lòng rộng mở,
Trái tim nào then khoá với Nàng Thu?
Muôn dây đa cảm đều xao xuyến,
Áo mỏng, chân êm Nàng đã đến.
- Chiếc đề cung vừa nhẹ lướt trên tơ.

Ai rằng Thu khơi nguồn tiêu sơ?
Ta rằng Thu gây mầm tình mơ,
Chính tay Thu reo rắc mến thương bờ,
Bởi nàng Thu là chị của Nàng Thơ.